شیرهای پروانه ای (Butterfly valve)

شیر پروانه ای

- شیرهای پروانه ای (Butterfly valve)

شیرهای پروانهای جزء یک از شیرهای چرخشی می باشد که به وسیله یک دیسک مدوریا یک پره حول مرکزی ولو برای قطع و وصلکردن وهمچنین برای تنظیم جریان به کارمیرود. این نوع از شیرها حداکثر به میزان 90 درجه می چرخد که دیسک یا پروانه را از حالت کاملا بسته به حالت کاملا باز تغییر وضعیت می دهد.ای نوع شیرها بر روی خطوط انتقال گاز و مایع در فشارهای کم کاربرد دارد.

این نوع از شیرها برای فشارهای بالا به دلیل نشتی توصیه نمی شود.یکی از مزایای این نوع از ولوها دو جهته بودن آن ها بوده که از هر دوطرف خود برروی خط لوله می تواند نصب گردد.با پیشترفت های مستمر و روزافزونی که در این ولوها به شمار آمده استفاده از آن ها را افزایش داده ، به طوری که جایگزین مناسبی برای ولوهای دروازه ای می باشد . در شکل زیر یک نمونه ای از شیرهای پروانه ای نشان داده شده است .

- جلوگیری از نشتی در ولوهای پروانه ای

یکی از راه های کاهش نشتی در شیرهای پروانه ای استفاده از الاستومرها ی نرم یا لاستیک دربدنه یا نشیمنگاه می باشد.این قطعات در هنگامی که ولو بسته است از نشتی سیال جلوگیری می کند. در شکل زیر نمونه ای از این قطعات نمایش داده شده است.

-مزایای شیرهای پروانه ای

1-طراحی جمع و جور که نیاز به فضای کمتری در مقایسه با دیگر شیرها دارد.

2- عدم نیاز به تکیه گاه اضافی

3-استفاده از محرک

4-افت فشار کم

5-کاربرد آسان

6-هزینه کم وسبک بودن از لحاظ وزن

7-قابلیت کنترل

8-زمان کمتر جهت باز و بسته کردن شیر

9-نداشتن محفظه برای به دام انداختن سیالانواع ولوهای پروانه ای بر اساس فشار کاری آن ها

شیر پروانه ای بر اساس فشار کاری آن ها به دو دسته تقسیم بندی می شوند

- دسته اول شامل ولوهای پروانه بوده که در فشار کاری سرد کار می کند . فشار کاری سرد عبارت است از شرایطی که یک ولو پروانه ای با حداکثر میزان جریان با فشار متوسط که در دمای محیط قرار می گیرد.در این نوع ولوها معمولا دیسک و نشیمنگاه به صورت متحد المرکز بوده و این ولوها دارای کلاس فشاری 150و 300 می باشد یک نمونه از این ولو ها در شکل زیر نمایش داده شده است.

-دسته دوم شامل ولوهای پروانه ای است که با عملکرد بالا بوده وهمچنین در دما و فشار بالا کار می کند.به همین دلیل است که نمی توان از مواد نرم در نشیمنگاه آن ها استفاده کرد.با این وجود لازم است از مواد سختی به دلیل کارکرد در دما وفشار بالا استفاده شود.از سوی دیگر تماس فلز با فلز هنگامی که ولو در حالت بسته شدن یا باز شدن می باشد،فرسایش زیادی را ایجاد می نماید.برای کاهش این تماس مضر،محور حرکت دیسک یا محور ولو را خارج از مرکز دیسک قرار می دهند.با حرکت این مجموعه،تماس میان دیسک و نشیمنگاه تنها در لحظات آخر و با حداقل حرکت صورت خواهد گرفت .

این نوع طراحی باعث می شود علاوه بر محدود شدن اصطحکاک و سایش میان دیسک و نشیمنگاه ،آب بندی مطلوبی نیز حاصل می گردد.به این گونه شیرها اصطلاحا ولو پروانه با عملکرد بالا می گویند. در شکل زیر یک نمونه از این ولو ها نشان داده شده است.