شير يكطرفه با مجرابند دو تكه (Split Disk Check Valve)

شير يكطرفه با مجرابند دو تكه (Split Disk Check Valve)

مجرابند اين شير يكطرفه ها در واقع دو تكه شده و از طرف مركز شان لولا گرديده اند . همانند اينكه دو مجرابند در يك مسير بصورت لولايي قرار گرفته باشند. اين مجرابند بر روي نشيمنگاه بوسيله يك فنر پيچشي در يك قلاب قرار داده شده اند . در شكل روبرو نمونه اي از اين شير يكطرفه ها نشان داده شده است.

اين شير يكطرفه ها در حالت معمولي بصورت بسته مي باشند.(Normally Closed) و مجرابندها توسط فنر پيچشي بصورت بسته نگه داشته مي شوند. هنگاميكه مسير جريان به سمت جلو باشد ، فشار سيال سبب مي گردد تا مجرابند لولا را باز كرده و اجازه عبور جريان داده مي شود. در اين حالت به محض قطع شدن جريان سيال و قبل از ايجاد جريان معكوس در شير يكطرفه ، ديسكها بوسيله نيروي فنر مجددا بسته مي شوند.

مزيتهاي Split Disk Check Valve

1- افت فشار در اين نوع شير يكطرفه ها به مراتب كمتر از ساير شير يكطرفه ها مي باشد.

3- اين شير يكطرفه ها را مي توان در هر وضعيتي از جمله بصورت عمودي نيز مورد استفاده قرار داد.

شير يكطرفه با مجرابند وارونه(Tilting Disk Check Valve)

شير يكطرفه با مجرابند وارونه شبيه به شير يكطرفه نوساني مي باشند . اين شيرها بصورت افقي در خطوط قرار مي گيرند همچنين در مكانهايي كه حركت سيال رو به بالا باشد بصورت عمودي نيز مورد استفاده قرار مي گيرد.هنگاميكه جريان سيال به سمت جلو برقرار مي گردد، مجرابند بالا كشيده شده و در مسير جريان سيال بصورت شناور باقي مي ماند و در اين حالت حداقل مقاومت در مقابل عبور سيال توسط مجرابند بوجود مي آيد.هنگاميكه جريان سيال كاهش مي يابد و يا سيال مي خواهد كه در جهت مخالف جريان وارد خطوط گردد ، مجرابند به حالت عمود برگشته و مسير عبور سيال را مي بندد.مركز ثقل مجرابند در اين شير يكطرفه ها به محور گردش مجرابند بسيار نزديك بوده و مجرابند مي تواند خيلي سريع باز يا بسته شده بدون اينكه به بدنه يا مجرابند و نشيمنگاه صدمه اي وارد گردد.

در اين شير يكطرفه ها ، شير سريعاً بسته مي شود فلذا امكان افزايش سرعت سيال برگشتي در مسير برگشت بسيار پائين مي باشد و به همين دليل تاثيرات ضربه قوچي در اين مدل از شير يكطرفه ها بسيار اندك مي باشد.در مقايسه با Sewing Check Valve ها ، از اين شير يكطرفه ها مي توان در جريانهاي ضربه اي و همچنين در جريانهاي با مقدار جريان عبوري كم نيز استفاده نمود. در اين شير يكطرفه ها بدليل مسير مستقيم عبور جريان ، ميزان افت فشار حداقل مي باشد.

شير يكطرفه ديافراگمي (Diaphragm Check Valve)

در اين شير يكطرفه ها عموماً از يك ديافراگم لاستيكي قابل انعطاف كه در يك قسمت مخروطي در محل عبور جريان قرار داده شده است استفاده مي گردد . هنگاميكه جهت جريان به سمت جلو مي باشد ، ديافراگم را از قسمت اصلي خود جدا كرده و به سمت درون خط منحرف مي كند. در اين حالت جريان بصورت كاملاً آزاد از درون خطوط عبور مي كند. هنگاميكه جرياني وجود نداشته باشد و يا ديافراگم تحت فشار نباشد ، آنگاه ديافراگم به محل اصلي خود بازگشته و جهت جلوگيري از برگشت جريان ، مسير را مي بندد.

شير يكطرفه بالا رفتني (Lift Check Valve

اين نوع از شير يكطرفه ها در سيستمهايي كه در آنها از Globe Valve بعنوان يك شيركنترل جريان استفاده مي شود مورد استفاده قرار مي گيرد.

شير يكطرفه هاي بالارفتني براي قرارگيري در سيستم پايپينگ افقي مناسب بوده و همچنين در سيستمهاي پايپينگ عمودي كه مسير جريان از پائين به بالا مي باشد نيز مورد استفاده قرار مي گيرد. اين شير يكطرفه ها براي استفاده در مسير هوا ، گاز ، بخار و آب مورد استفاده قرار مي گيرند. وقتيكه سيال به سمت جلو جريان پيدا مي كند فشار سيال قسمت مخروطي را از Seat جدا كرده و به سمت بالا فشار مي دهد و در اين حالت شير يكطرفه باز شده و جريان سيال برقرار مي گردد. هنگاميكه جريان سيال معكوس گردد قسمت مخروطي به محل قبلي خود در نشيمنگاه بازگشته و فشار معكوس جريان باعث بسته شدن كامل مسير مي گردد.اين شير يكطرفه ها بهترين گزينه براي حالتي كه امكان بوجود آمدن جريان برگشت سريع سيال وجود دارد مي باشند.

ميزان حركت در اين شير يكطرفه ها كمترين حركت در مقايسه با ساير شير يكطرفه هاست. با توجه به نوع طراحي در اين شير يكطرفه ها از هيچگونه پين و لولا و يا پيچ و مهره استفاده نمي شود. با توجه به اينكه اين شير يكطرفه ها داراي كوتاهترين كورس حركتي و همچنين حداقل قطعات تشكيل دهنده را در مقايسه با ديگر شير يكطرفه ها دارا مي باشند لذا مقدار نيروي ضربه اي و همچنين فرسايش در اين شير يكطرفه ها بسيار پائين مي باشد.ميزان افت فشار در اين شير يكطرفه ها به مراتب كمتر از Sewing Check Valve و Check Valve Tilting Disk مي باشد.اين شير يكطرفه ها داراي حداقل لقي مجاز بين بدنه و مجرابند را دارا بوده فلذا گزينه براي هنگاميكه سيال داراي ذراتي مي باشد نخواهند بود.

انتخاب شير يكطرفه بر اساس شرايط كاري

شير يكطرفه ها ، شيرهاي اتوماتيكي هستند كه هنگامي كه جريان رو به جلو باشد باز شده و در هنگام برگشت سيال به عقب ، مسير عبور سيال را مي بندد . اگر چه شير يكطرفه ها داراي ساختاري ساده بوده ولي انتخاب نادرست نوع شير يكطرفه باعث بروز شرايط بحراني در مجموعه خواهد شد.

اولين گام در انتخاب يك شير يكطرفه ، تعريفي كامل از متعلقات و عملگرهايي است كه بر روي شير اثر مي گذارند كه شامل دما ، نوع سيال ، حداقل و حداكثر سيال عبوري ، افت فشار مجاز در درون شير ، ميزان جريان برگشتي ، ملزومات آب بندي ، محدوديت فضاي شير و موقعيت و وضعيت شير در سيستم پايپينگ مي باشد.